W imieniu polskich pracowników pragnę przekazać pozdrowienia i życzenia owocnych obrad. Podczas oficjalnego otwarcia Konferencji, jak spotkań poszczególnych komitetów padło wiele głosów, które dowodzą z jak wieloma problemami i nadziejami przyjechaliśmy do Genewy. Są one głównie wynikiem coraz bardziej zmieniającego się świata pracy, który odchodzi od tradycyjnego modelu zatrudnienia. Dziś, mówiąc o pracy, musimy zatem na względzie nie tylko osoby zatrudnione na umowach o pracę, ale również wykonujące działalność zarobkową na podstawie innego rodzaju umów, w tym także w postaci samozatrudnienia. Ta grupa potrzebuje naszej uwagi i dlatego musimy szukać metod pomocy osobom w ten sposób zatrudnionym. Wymaga to naszego wspólnego działania, o czym w swoim wystąpieniu mówił Dyrektor Generalny.

O tym jak to jest ważne świadczy przykład Polski, gdzie wieloletnie ignorowanie przez rząd głosu związków zawodowych i sprowadzanie ich znaczenia w dialogu społecznym do roli listka figowego doprowadziło w połowie 2013 r. do dramatycznej decyzji o ich rezygnacji z udziału w pracach instytucji dialogu społecznego w Polsce. Dopiero dwa lata później – 24 lipca 2015 r. – wobec zbliżających się wyborów parlamentarnych, spadającego poparcia społecznego i pod presją partnerów społecznych, parlament uchwalił nową ustawę o radzie dialogu społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego, która została przyjęta przez wszystkie strony z dużymi nadziejami. Wzmocnione znaczenie dialogu społecznego daje bowiem szansę na wspólne rozwiązywanie problemów społecznych w naszym kraju.

Jednym z nich jest sytuacja osób zatrudnionych na tzw. umowach śmieciowych, w oparciu o które w Polsce pracuje już ok.2 milionów osób, pozbawionych możliwości korzystania z instrumentów zabezpieczenia społecznego i nie mających określonego sposobu rozliczania czasu pracy czy minimalnej stawki godzinowej. W tej ostatniej kwestii sukcesem nowej Rady Dialogu Społecznego w Polsce było wypracowanie wspólnego stanowiska, ustalającego godzinową minimalną stawkę zatrudnienia w wysokości 12 zł (ok. 3 USD/godzinę), a więc na poziomie nieco wyższym niż minimalne miesięczne wynagrodzenie w Polsce. Kolejnym ważnym tematem dla związków zawodowych w Polsce jest stały i szybszy wzrost minimalnego wynagrodzenia, które wciąż jest na niezadowalającym poziomie. Niezmiernie istotne są działania umożliwiające zrzeszanie się wszystkich osób wykonujących pracę zarobkową w związki zawodowe. W świetle obowiązujących w Polsce od 25 lat przepisów z tworzenia i wstępowania do związków zawodowych wciąż wyłączone są osoby zatrudnione na umowach cywilno-prawnych oraz osoby samozatrudnione. Wedle danych Komisji Europejskiej oznacza to, że ok. 27% osób wykonujących pracę zarobkową w Polsce. Już w 2012 r., po skardze złożonej przez NSZZ „Solidarność”, Międzynarodowa Organizacja Pracy wydała zalecenia dla Polski, nakazując zmianę ustawodawstwa w kierunku szerokiego ujęcia wolności związkowej. Ówczesny rząd nie zrobił jednak nic w tym kierunku, choć zastrzeżenia związków zawodowych potwierdził również w czerwcu 2015 r. polski Trybunał Konstytucyjny, dostrzegając niezgodność przepisów z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz z Konwencją nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy.

Dopiero wybory parlamentarne i zmiana rządu w Polsce w 2015 r. doprowadziły do podjęcia prac nad nowelizacją ustawy o związkach zawodowych, wychodzącą naprzeciw postulatom związkowym w zakresie prawa do zrzeszania się. Powstał już projekt uwzględniający nasze postulaty i liczymy na współpracę z MOP w doprowadzeniu tych zmian do szczęśliwego końca.

Bieżąca Sesja Międzynarodowej Konferencji Pracy pokazuje jak wiele oczekiwań, pomysłów i dobrej woli jest w nas. Musimy jednak skuteczniej poszukiwać sposobu na promowanie wypracowywanych tutaj porozumień w poszczególnych krajach, a dalej branżach i w końcu w zakładach pracy. Bez przekonania i zapewnienia zrozumienia ze strony rządów, pracodawców, ale i pracowników nie będzie bowiem możliwe zrealizowanie naszych wyobrażeń o godnej pracy, prowadzącej do bogacenia a nie do ubożenia pracowników. To najważniejsze zadanie MOP w kontekście bieżącej sytuacji na rynku pracy i dbania o sprawiedliwość społeczną, o co apelował Dyrektor Generalny w swoim wystąpieniu otwierającym konferencję.

Dziękuję za uwagę.